Thông qua công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử theo thu tục giám đốc thẩm đối với vụ án Phạm Văn Phong phạm tội “Tổ chức cho người khác nhập cảnh trái phép” theo Bản án hình sự sơ thẩm số 43/2020/HSST ngày ] 0/11/2020 của Tòa án nhân dân huyện BX, tỉnh LC, bị Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại HN kháng nghị giám đốc thẩm và ủy ban thẩm phán Tòa án nhân dân cấp cao tại HN xét xử giám đốc thẩm, hủy Bản án hình sư sơ thẩm nêu trên để điều tra lại. Viện kiểm sát nhân dân câp cao tại HN thông báo để Viện kiểm sát nhân dân các cấp trong khu vực nghiên cứu, rút kinh nghiệm như sau:
1. Nội dung vụ án:
Ngày 20/6/2020, một người đàn ông Trung Quốc không rõ lai lịch gọi điện thoại cho Phạm Văn Phong, thuê Phong đưa một số người Trung Quốc vượt biên trái phép vào Việt Nam với giá 500.000 đồng/01 người đi đò sang sông Hồng, Việt Nam và 500.000 đồng/01 chuyến taxi đi từ bờ sông ra thành phố LC, tỉnh LC, Phong đồng ý. Sau đó, Phong gặp Nguyễn Văn Hữu và thuê Hữu đi đò chở khách từ Trung Quốc về Việt Nam, mỗi khách sẽ trả cho Hữu 200.000 đông, Hữu đồng ý. Tiếp đó, Phong rủ Nguyễn Ngọc Khánh cùng tham gia và hứa sẽ trả cho Khánh 100.000 đồng/01 người, Khánh đồng ý.
Khoảng 21 giờ ngày 01/7/2020, người đàn ông Trung Quốc gọi điện báo Phong ra đón khách, Phong bảo Hữu lái đò đón khách từ bên bờ sông Trung Quốc đưa sang bờ sông Việt Nam. Phong và Khánh đứng ở trên bờ kè khu vực bến đò Ống Khói đợi để đưa khách Trung Quốc về nhà bà Men (là mẹ vợ Dũng ở thôn 3, xã Bản Vược, huyện BX). Khi Phong và Khánh đưa được chuyến đầu tiên đến nhà bà Men thì Phong gọi cho Phạm Văn Dũng (là anh ruột Phong) đến nhà bà Men để đón người đi ra thành phố LC với giá 500.000 đồng/01 chuyến, Dũng gọi cho Đoàn Văn Thịnh chở khách từ nhà bà Mến ra thành phố LC với giá 200.000 đồng/01 chuyến, Thịnh đồng ý.
Trong khoảng thời gian từ khoảng 21 giò' 30 phút đến 23 giờ ngày 01/7/2020. Nguyễn Văn Hữu đã chở 05 chuyến đò với tổng cộng 18 người: chuyến thử nhất đưa 04 người, chuyến thú hai đưa 03 ngươi, chuyến thử ba đưa 04 người, chuyến thứ tư đưa 03 người và chuyến thứ năm đưa 04 người từ bờ sông Hông bên Trung Quốc nhập canh trái phép vào Việt Nam giao cho Phong và Khánh tại bờ sông thuộc bến đò Ỏng Khói, Việt Nam. Phong và Khánh sau khi đón được 18 người Trung Quốc sang Việt Nam thì nhận được tổng số tiền 11.500.000 đồng. Sau khi nhận lời chơ khách cho Phong, Phạm Văn Dũng và Đoàn Văn Thịnh đi 02 xe ô tô chơ 05 lượt khách ( Dũng chơ 7 khách/2 lượt, Thịnh chở 11 khách/3 lượt) từ nhà bà Mến đến 04 địa điểm ở thành phố LC. Khi Thịnh chở chuyến cuối cùng 04 khách đến khu vực cây xăng Nghĩa Anh, khu công nghiệp Kim Thành thì bị tổ Công tác Công an thành phố LC, tỉnh LC phát hiện, bắt giữ.
2. Quá trình giải quyết vụ án:
Bản án hình sự sơ thẩm 43/2020/HSST ngày 10/T 1/2020 của Tòa án nhân dân huyện BX, tỉnh LC áp dụng khoản 1 Điều 348 Bộ luật hình sự, xử phạt bị cáo Phạm Văn Phong 02 năm 06 tháng tù, Nguyễn Vãn Hữu 02 năm tù, Nguyễn Ngọc Khánh 01 năm 03 tháng tù nhưng cho hướng án treo cùng về tội “Tổ chức cho người khác nhập cảnh trái phép”.
Bản án hình sự sơ thẩm nêu trên không bị kháng nghị, không có kháng cáo nên có hiệu lực pháp luật.
Thông qua công tác kiểm sát bản án, Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại HN thấy vụ án có sai lầm nghiêm trọng trong việc áp dụng pháp luật nên đã tiến hành rút hồ sơ để xem xét, kháng nghị giám đốc thẩm.
Tại Quyết định giám đốc thấm số 11/2022/HS-GĐT ngày 24/01/2022 của Uy ban thẩm phán Tòa án nhân dân cấp cao tại HN quyết định hủy Bản án hình sự sơ thẩm 43/2020/HSST ngày 10/11/2020 của Tòa án nhân dân huyện BX, tỉnh LC về phần trách nhiệm hình sự đối với Phạm Văn Phong, Nguyễn Văn Hữu và Nguyễn Ngọc Khánh để điều tra lại theo quy định pháp luật.
3. Nội dung rút kinh nghiệm
Căn cứ vào các tài liệu có trong hồ sơ vụ án thể hiện: Trong khoảng thời gian từ 21 giờ 30 phút đến 23 giờ ngày 01/7/2020, Phạm Văn Phong, Nguyễn Văn Hữu, Nguyễn Ngọc Khánh đã tổ chức đưa 18 người Trung Quôc từ bờ sông Hồng bên Trung Quổc bằng thuyền sắt sang bến đò ÔK thuộc địa phận thôn 3, xã BV, huyện BX. tỉnh LC, sau đó đưa đến 04 địa điểm khác nhau ở thành phố LC để họ đi làm thuê và du lịch tại Việt Nam, không được phép của cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam vì mục đích vụ lợi.
Quá trình điều tra, xét xử tại cấp sơ thẩm, do các cơ quan tiến hành tố tụng đã đánh giá không đầy đủ hành vi phạm tội của các bị cáo, định khung hình phạt không chính xác, quyết định hình phạt không tương xứng với tính chất, mức độ hành vi phạm tội. Đây là vi phạm nghiêm trọng trong việc áp dụng pháp luật dẫn đến vụ án bị hủy để điều tra lại theo quy định của pháp luật. Xét thấy, để tăng cường công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử, đồng thời để đảm bảo việc giải quyết vụ án nghiêm minh, toàn diện, đúng quy định pháp luật, không bỏ lọt hành vi phạm tội, Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại HN thông báo đến các Viện kiểm sát nhân dân địa phương tham khảo, rút kinh nghiệm để tránh những sai sót tương tự xảy ra trong công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra và kiểm sát xét xử các vụ án hình sự./.