Thông qua công tác kiểm sát bản án hình sự sơ thẩm số 28/2019/HSST ngày 10/10/2019 của Tòa án nhân dân tỉnh YB, xét xử đối với các bị cáo Hờ A Giàng và Giàng A Lềnh, phạm tội “Mua bán trái phép chất ma túy”. Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội thấy có nội dung cần rút kinh nghiệm như sau:
1. Nội dung vụ án và quá trình giải quyết vụ án như sau:
Khoảng 14 giờ ngày 13/3/2019, tại bản Dề Thàng, xã Chế Cu Nha, huyên MCC, tỉnh YB, tổ công tác thuộc phòng cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy Công an tỉnh YB phối hợp với công an xã Chế Cu Nha bắt quả tang Hờ A Giàng và Giàng A Lềnh đang thực hiện hành vi mua bán trái phép chất ma túy.
Thu giữ trên giường ngủ của Giàng 01 bánh hình chữ nhật, bên ngoài bọc nhiều lớp ni lông nhiều màu sắc, bên trong là chất bột nén màu trắng, Hờ A Giàng và Giàng A Lềnh khai nhận đó là bánh Heroin.
Tại bản kết luận số 66/GĐMT ngày 22/3/2019 của phòng kỹ thuật hình sự Công an tỉnh YB kết luận: Chất bột nén màu trắng thu giữ' của Hờ A Giàng và Giàng A Lềnh có khối lượng 337,5 gam là ma túy, loại Heroin.
Tại Bản cáo trạng số 29/CT - VKS - P1 ngày 14/8/2019 của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh YB truy tố Giàng và Lềnh về tội “Mua bán trái phép chất túy” theo quy định tại điểm b khoản 4 Điều 251 BLLHS.
Tại quyết định trưng cầu giám định bổ sung số 04/2019/QĐ - TA ngày 29/8/2019 của Tòa án nhân dân tỉnh YB yêu cầu Viện khoa học hình sự Công an giám định hàm lượng Heroin trong chất bột nén màu màu trắng thu giữ của Hờ A Giàng và Giàng A Lềnh.
Tại kết luận giám định số 280/C09 - TT2 ngày 07/9/2019 của Viện khoa học hình sự Bộ Công an kết luận: Hàm lượng Heroin trong mẫu gửi giám định là 34,4 %.
Tại Bản án số 28/2019/HSST ngày 10/10/2019, Tòa án nhân dân tỉnh YB tuyên bố các bị cáo Hờ A Giàng và Giàng A Lềnh, phạm tội “Mua bán trái phép chất ma túy”; Áp dụng điểm b khoản 4 Điều 251; điểm s khoản 1 Điều 51 Bộ luật hình sự, xử phạt Giàng và Lềnh mỗi bị cáo 20 năm tù.
2. Những nội dung rút kinh nghiệm
Tại biên bản phạm tội quả tang, số lượng ma túy thu giữ của các bị cáo là 337,5gam. Kết luận giám định xác định là ma túy, loại Heroin có khối lượng là 337,5 gam, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh YB truy tố các bị cáo về tội “Mua bán trái phép chất ma túy” theo quy định tại điểm b khoản 4 Điều 251 BLHS là có căn cứ, đúng pháp luật. Việc Tòa án nhân dân tỉnh YB quyết định trưng cầu giám định bổ sung, giám định hàm lượng Heroin và căn cứ vào hàm lượng chất ma túy để xét xử các bị cáo và buộc các bị cáo chịu trách nhiệm hình sự về hành vi mua bán trái phép 116,1 gam Heroin là không đúng quy định của pháp luật.
Bởi lẽ:
Theo hướng dẫn tại Thông tư liên tịch số 17/2007/TTLT ngày 24/12/2007 và thông tư liên tịch số 08/2015/TTLT ngày 14/11/2015 của Liên ngành Bộ Công An, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao và Bộ Tư pháp thì Cơ quan tiến hành tố tụng căn trưng cầu tinh chất ma túy trong các trường hợp sau: Chất ma túy, tiền chất dùng vào việc sản xuất chất ma túy ở thể rắn được hòa thành dung dịch; Chất ma túy, tiền chất dùng vào việc sản xuất chất ma túy ở thể lỏng đã được pha loãng; Xái thuốc phiện; thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần.
Tại công văn số 315/2015/CV - TATC ngày 11/12/2015, Tòa án nhân dân tối cao cũng hướng dẫn làm ý rõ thêm: Chất ma túy, tiền chất dùng vào việc sản xuất chất ma túy ở thể rắn được hòa thành dung dịch; Chất ma túy, tiền chất dùng vào việc sản xuất chất ma túy ở thể lỏng được pha loãng; Xái thuốc phiện; Thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần, trong quá trình điều tra, truy tố, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát đã giám định để xác định loại ma túy, tiền chất nhưng không trưng cầu giám định hàm lượng chất ma túy, tiền chất hoặc có nghi ngờ về kết quả giám định, thì Tòa án quyết định giám định bổ sung hoặc giám định lại để xác định hàm lượng chất ma túy, tiền chất làm căn cứ xác định đúng trọng lượng chất ma túy, tiền chất nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây: Những vụ án ma túy mà người phạm tội bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo khung hình phạt có mức án từ 20 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình; Những vụ án mà trong giai đoạn xét xử, Tòa án xét thấy có đủ căn cứ để xác định người thực hiện hành vi phạm tội đã pha trộn các chất không phải là chất ma túy, tiền chất vào chất ma túy... Như vậy, trong trường hợp này Tòa án cấp sơ thẩm quyết định trưng cầu giám định hàm lượng là không có căn cứ, không đúng quy định của Bộ luật hình sự và hướng dẫn của liên ngành. Tại vụ án cụ thể này, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh YB cần phải kháng nghị phúc thẩm để kiên quyết bảo vệ quan điểm đúng đắn của Viện kiểm sát, thiếu sót này trước hết thuộc về Kiểm sát viên thực hành quyền công tố tại phiên tòa.
Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội thông báo để các Viện kiểm sát địa phương cùng rút kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lượng công tác Thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử vụ án hình sự.